Con Đường Tơ Lụa Cổ Xưa (Silk Road)

[mithott]

Con Đường Tơ Lụa cổ xưa


Một đoạn của Con Đường Tơ Lụa đi qua Tây An (ngày xưa gọi là Trường An, kinh đô của Hoa Lục ) . Ảnh Aaron Zhu 18/6/2016.

Những người buôn bán xưa , nếu họ đi về hướng Tây từ Trường An thì họ phải băng ngang qua con đường ở thôn Sơn Đan, Trương Dịch , Cam Túc. Ánh AFP 5/3/2013

Năm 1958, Tàu Cộng xây bệ phóng vệ tinh (cảnh trong hình là Shenzhou thứ 9) tại trugn tâm Trương Dịch , Cam Túc nơi có Con Đường Tơ Lụa . Ảnh AFP 9/6/2012


Vạn Lý Trường Thành đoạn ở thôn Gia Dục Quan thuộc tỉnh Cam Túc . Đoạn đường này là một phần trong Con Đuờng Tơ Lụa ngày xưa. Ảnh Zhu Yihan 4/7/2013


Cảnh nhật thực vào ngày 1/8/2008 , tại Vạn Lý Trường Thành đoạn ở thôn Gia Dục Quan thuộc tỉnh Cam Túc . Ảnh Reuters


Đoàn lạc đà đi giữa sa mạc Gobi, Đây là một phần trên Con Đuờng Tơ Lụa ngày xưa. Ảnh AFP 2016

Du khách đang trèo qua những cồn cát biết hát ở sa mạc (singing dunes) để đi thăm Nguyệt Nha Tuyền (crescent moon spring). Hồ này thuộc thôn Tửu Tuyền, tỉnh Cam Túc . Đây là một phần trong Con Đuờng Tơ Lụa xưa. Ảnh Getty 20/7/2010.

Thung lũng Thổ Lỗ Phồn, thuộc vùng Duy Ngô Nhĩ Tân Cương . Người dân Duy Ngô Nhĩ sống trong những hang đá dọc theo dãy núi Flaming qua nhiều thế kỷ. Ngày nay tàu cộng đã lấy phần đất này . Những đoạn đường thung lũng thuộc Con Đường Tơ Lụa xưa . Ảnh 17/9/2015

[mithott]

Và đây là một thành phố cổ xưa Giao Hà của người Ngô Nhĩ thuộc thung lũng Thổ Lỗ Phồn ở Tân Cương . Khoảng 2300 năm về truớc ngườii Ngô Nhĩ đã xây những thành phố với những bức tường cao 98 feet . Đây là nơi trấn thủ quan trọng rất quan trọng của hai thời Hán và thời Đuờng , nơi đây cũng là nơi rất quan trọng cho giao thương giữa hai phía Đông Tây , cho nên nó giữ vai trò rất quan trọng trên tuyến Con Đuờng Tơ Lụa xưa. Ảnh Getty 7/3/207

Một loại chuột tai dài thuộc vùng Thổ phổ phồn . Ảnh Reuters 13/5/2009

Thành phố Ürümqi ( Ô Lỗ Mộc Tề) thuộc vùng Tân Cương ngày nay. Khoảng 1300 năm về truớc , người ta đặt những tram thu thuế tại nơi đây khi dân buôn qua lại trên Con Đuờng Tơ Lụa này . Ngày nay tổng dân số tại thành phố Ürümqi có khoảng 3.5 triệu .

Con đuờng tơ lụa xưa băngn ngang qua vùng A Khắc Tô thuộc Tân Cương. Ảnh 18/5/2014


Những ta đang xây dựngn những nhà cao tầngn tại vùng A Khắc Tô thuộc Tân Cương. Ảnh Reuters 17/6/2012

Ngôi mộ Imam Asim trên sa mạc Taklamakan (Tháp Khắc Lạp Mã Can). Ông là người truyền giáo (đạo Hồi) sang Hoa Lục vào khoảng thế kỷ thứ III truớc Công Nguyên. Ảnh Reuters 21/03/2017.

Hai người đàn ông người Duy Ngô Nhĩ tại Yarkand, Tân Cương . Ảnh Getty 20/9/2012


Những con dê của nguời Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương . Ảnh 24/9/2012

Ngôi làng cổ xưa Kashgar thuộc miền Tân Cương . Đây là nơi trung tâm của gần 10 triệu người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi . Thành phố này là một trong những nơi chính trên Con Đường Tơ Lụa ngày xưa nối từ Hoa Lục sang các nước Á Chậu , Trung Đông, và Âu Châu .

Thành phố vùng Tân Cương bị Hoa Lục đánh chiếm . Dưới luật lệ thời Hán, người dân Duy Ngô Nhĩ bị sa sút dần , nhưng bị nặng hơn là dưới chế độ cộng sản thời Mao cho đến ngày nay . Điều tệ hại nhất là Trung Cộng đang tiến hành chính sách xóa bỏ ngôn ngữ, chữ viết , phong tục , tập quán của người Duy Ngô Nhĩ . Chính vì thế mà người Duy Ngô Nhĩ đã đứng lên chống lại Trung Cộng , riêng phía Trung Cộng thì gán cho người Duy Ngô Nhĩ là những phần tử cực đoan , quá khích, phản động , gây rối, chống đối "chính quyền". Ảnh Getty 26/7/2017

[mithott]

Một cô gái người Duy Ngô Nhĩ đang bước trong thành phố cổ Kashgar, Tân Cương . Ảnh Getty 30/4/2014


Một ngôi chùa của người Hoa Lục trên đất Kashgar, Tân Cương của người Duy Ngô Nhĩ . Ảnh Reuters 23/3/2017

Phía bắc của Con Đường Tơ Lụa xưa được băng ngang qua phía nam của nước Kazakhstan . Xa xa là trạm theo dõi thu thập "khí tượng" của Liên Sô nằm ở độ cao 2500 mét so với mặt nước biển , trạm này cách kinh thành xưa Almaty của Kazakhstan khoảng 90 km về hướng đông . Chiếc lều trắng là của một bộ tộc du mục người Kazakhstan . Ảnh Reuters 1/8/2013

Thành phố Almaty của Kazakhstan được dãy núi Thiên Sơn bao bọc . Hoa thuốc phiện mọc đầy nơi đây . Ảnh Reuters 14/5/2015


Tại thành phố Almaty của Kazakhstan , bức tượng Ghi Công khắc nhớ công ơn chiến binh (Vicotory Day)trong Đệ Nhị Thế Chiến . Ảnh Reuters 9/5/2013


Những đồi cát biết hát gần thành phố Almaty của Kazakhstan . Đây là một phần trong Con Đường Tơ Lụa xưa. Ảnh Reuters 12/5/2016

Đỉnh núi Tupopdan , phía bắc của thung lũng Hunza, Pakistan . Đây là một trong đoạn đuờng của Con Đuờng Tơ Lụa ngày xưa nối giữa Tân Cương và Wakhan của A Phú Hãn. Ảnh Shahid Mehmood 28/7/2015.

Trong hình là người đàn ông A Phú Hãn bên hồ Band-e-Amir, gần huyện Bamiyan . Con Đường Tơ Lụa đi ngang qua huyện Bamiyan kéo dài 100 cây số từ bờ hồ cho đến trung tâm của nước A Phú hãn . Bamiyan là giao lộ của Đông và Tây, nơi mà các giao dịch thương mại của Trung Quốc và Trung Đông được chuyển qua. Những người Huna đã chọn nơi này làm kinh đô vào thế kỷ thứ 5.

Bamiyan nổi tiếng nhờ phố cổ, nơi có các bức tượng Phật khổng lồ đã được chạm khắc vào núi đá gần 1000 năm trước đây. Nhờ các bức tượng Phật khắc trong đá, Bamiyan là một trong những nơi được nhiều người đến thăm nhất ở Afghanistan. Ảnh Getty 5/6/2016

Thành phố cổ xưa Shahr-e Zuhak của Bamiyan, A Phú Hãn còn được gọi là Thành phố Đỏ , ngày xưa rất sầm uất , nhưng ngày nay thành hoang phế. Ảnh Getty 20/72012

Thành phố Shahr-e Gholghola được lập thành vào vào thời rất xưa . Vào thế kỷ thứ XIII, Thành Cát Tư Hãn (vua Mông Cổ) đã chiếm thành phố này , biến nó thành nơi luyện binh và là nơi trấn thủ của quân để tiến đánh về châu Âu. Con Đường Tơ Lụa xưa đi ngang qua nơi này . Ảnh Getty 7/8/2017

Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni được khắc trong vách núi tại thành phố Bamiyan . Ảnh Getty chụp vào ngày 7/6/2015 . Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi ngang qua nơi này .

Trong hình là ảnh chiếu từ máy lên vách núi chớ không phải là tượng Phật . Vì vào năm 2001 , phiến quân Taliban dưới sự cầm đầu của Bin Laden , họ đã cho thuốc nổ làm nổ tung hai tượng Phật lớn nhất trong vùng này , hai bức tượng khắc trong núi này đã hơn hai ngàn năm về truơc; .

Ngày nay , các nhà khảo cổ, sử gia, kiến trúc sư , etc ... trên thế giới , đang họp với nhau để xây lại Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni với cùng kích thước, hình dáng , etc. (a replica) và sẽ đặt vào vị trí cũ .

[mithott]

Đây là thành phố Mazar-i-Sharif của huyện Balkh . Mazar-i-Sharif là một trong những thành phố cổ xưa nhất của A Phú Hãn . Ngày xưa người dân sống dọc theo Con Đường Tơ Lụa này . Huyện Balkh điêu tàn hoang phế từ khi Thành Cát Tư Hãn đến xâm chiếm . Và ngày nay Mazar-i-Sharif là một trong những điểm du lịch hấp dẫn khách nhiều nhất. Ảnh AFP 27/3/2012

Người đàn bà trong ảnh đang lấy ổ kén của tằm từ những cây dâu dại (mulberry) . Con Đường Tơ Lụa cổ xưa băng ngang qua vùng Herat Zandajan của A Phú Hãn , vùng này nổi tiếng trên thế giới là dùng dệt thảm bằng lụa . Thảm của A Phú Hãn thuộc hạng tốt nhất trên thế giới .

Người A Phú Hãn biết dệt thảm bằng lụa từ mấy ngàn năm về trước . Vào những thế kỷ gần đây , A Phú Hãn có khoảng 6 triệu người dệt thảm để xuất khẩu ra thế giới , nhưng cho đến ngày nay năm 2014 chỉ còn khoảng 42 ngàn người biết trồng dâu nuôi tằm , lấy kén , lấy sợi, và dệt thảm . Ảnh AFP 22/5/2014

Tại vùng Herat Zandajan của A Phú Hãn, một đứa bé đang kéo sợi lụa để hong khô . Ảnh AFP 1/6/2014



Cảnh Zandajan của A Phú Hãn nhìn từ trên cao . Ảnh Corbis

Một người cha dạy con cưỡi ngựa khi còn rất bé. Con Đường Tơ Lụa cổ xưa băng ngang qua vùng Osh của nước Kyrgyzstan . Vùng này có địa thế cao 2500 mét so với mặt nước biển , nó cách thủ đô Bishkek khoảng 200 km . Ảnh AFP 7/8/2013

Thành phố Osh của Kyrgyzstan là một trong những nơi buôn bán chính trên Con Đường Tơ Lụa thuở xưa . Ngày nay Osh vẫn còn là thành phố lớn chỉ đứng thứ hai sau thủ đô Bishkek . . Ảnh AFP 26/3/2016

Một cây cổ thụ truớc một viện bảo tàng trong thành phố Bukhara của nước Uzbekistan . Con Đường Tơ Lụa xưa được băng ngang qua nơi đây . Ảnh Reuters 28/11/2007

Thành phố cổ xưa Bukhara của nước Uzbekistan nhìn từ trên cao . Ảnh Wikipedia

Merv thuộc nước Turkmenistan. Đây là một vùng đất bến cảng rất phì nhiêu sau khi vượt qua hàng vạn dặm trên sa mạc , núi đá trên Con Đường Tơ Lụa cổ xưa . Trong ảnh là những tòa nhà cổ xưa được xây theo lối kiến trúc như những pháo đài . Merv ngày nay hoang phế được xếp vào UNESCO. Ảnh AFP 16/9/2011

Bến cảnh Merv nhìn từ trên cao . Ảnh Wikipedia

Con Đường Tơ Lụa đi ngang qua vùng Merv này nên nơi đây có rất nhiều di tích để lại của dân từ Iran hay Thổ Nhĩ Kỳ để lại. (Chắc có lẽ chữ Turkey ngày nay cũng từ chữ Turkmenistan mà ra) . Ảnh Wikipedia

[mithott]

Đền thờ vàng nơi có phần mộ ông Imam Reza . Ông là đệ tử của đấng tiên tri Muhammad. Đền thờ vàng này trong thành phố Mashhad cách khoảng 800 cây số về huớng đông thủ đô Tehran của Iran . Mashhad nằm trên Con Đuờng Tơ Lụa xưa , người A Phú Hãn và Turkmenistan thường tập trung về đây để mua bán trao đổi hàngn hoá. Ảnh AP 11/8/2008

Ngôi mộ của Imam Reza tại là thánh đường lớn nhất của giáo phái Shíite , nơi đây đuợc những nguời theo đạo Shíite (Islam) tới thăm nhiều nhất. Ảnh Wikipedia

Những ngôi nhà trong vách núi của làng Kandovan ở I-răn . Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi ngang qua làng này . Thuở ấy quân của Thành Cát Tư Hãn cũng đi qua đây để tiến đánh châu Âu , dân làng Kandovan sợ quân Thành Cát Tư Hãn nên họ đã đào hang trong núi để trốn . Những thế kỷ sau này người dân biến thành . Ảnh 26/6/2007

Vùng Yazd của I-răn , vùng này thuộc về phần phía nam của Con ĐƯờng Tơ Lụa xưa . Zoroastrians Trong ảnh có hình trụ đó là nơi làm lễ tế thiên cho những người chết theo Hoả Hiên Giáo (Zarathushtra) từ thế kỷ thứ VII truớc Công NGuyên của nuớc Ba Tư cổ đại . Ảnh Getty 29/1/2009

Người đàn ông I -ran cầu kinh , đang nhìn xuống dãu núi nơi có đền thiêng của người tin Hoả Giáo. Ảnh AP 16/6/2001

Thành trì Arg e Bam của I-răn nằm trong huyện Bam. Đây là một thành trì cổ xưa lớn nhất thế giới đuợc xây dựngn vào thế kỷ thứ VI - IV truớc Công Nguyên, Nơi đây là nằm trên Con Đường Tơ Lụa cổ xưa . Và cũng là một trong những tuyến đuờng rất quan trọng để người ta dừng chân mua bán trao đổi, nhất là những mặt hàng về lụa và vải bông. Ngày nay thành trì Arg e Bam đuợc xếp vào UNESCO. Ảnh Corbis 2/1/2016

Amir Chakhmaq Hosseinieh là một trong những nhà thờ lớn nhất ở I - răn trong sa mạc Yazd. Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi ngang qua nơi này. Ảnh Getty 1/6/2014

Vùng Arasbaran phía tây bắc của I - răn . Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi ngang qua nơi đây . Ảnh 30/7/2014

Taq Kasra hay còn gọi là Archway of Ctesiphon, đây là thành quách của người Phổ (Persian) ngày xưa để lại, thành quách này gần going sông Tigris River thuộc phía nam của thành phố Baghdad của I-rắq. Đây là nơi giao lộ của Con Đường Tơ Lụa cổ xưa . Ngày nay , vòng cung Taq Kasra là chứng tích lịch sử của một thời hưng vượng của I-rắq dưới thời Ctesiphon khoảng 1300 năm về truớc. Ảnh AP 18/7/2012

Ảnh Wikipedia 1864

Lăng tẩm của nhà tiên tri Daniel tại Kirkuk của I-rắq . Kirkuk là thành phố rất giàu có thời Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi qua và cũng là một trong những nơi sản xuất dầu nhiều nhất của I-raq . Kirkuk nằm giữa thủ đô Baghdad và thành phố Mosul. Ảnh Getty

Thành phố cổ Palmyra của Syria , một thời giàu có sung túc khi Con Đường Tơ Lụa cổ xưa đi ngang qua nơi đây . Cách đây vài năm,có một thành phần quân ISIS đứng lên chống lại chế độ của tổng thống Bashar al-Assad, họ đã đóng quân tại thành cổ xưa Palmyra . Thành phố xưa đã hoang phế nay lại thêm bom đạn của hai phe , Palmyra lại càng tan hoang hơn , tưởng chừng như sẽ không còn gì nữa . Tổng thống Bashar al-Assad đã thắng, trong ảnh là Palmyra còn lại sau cuộc chiến chống ISIS . Ảnh AFP 27/3/2016

Thành lũy của thành phố Aleppo , Syria . Kinh tế của Aleppo ngày nay tan hoang đổ nát , do cuộc nội chiến . Thành lũy Aleppo thuộc vào hạng lớn nhất và xưa nhất trong thời đại Trung cổ của loài người . Thành lũy Aleppo được xây lên vào thiên niên kỷ thứ III (millenium) trước Công Nguyên . Thành phố Aleppo là thành mấu chốt trong việc giao thương của Con Đường Tơ Lua ngày xưa , vi `no' nằm ở trung điểm giữa vùng Lưỡng Hà và Biển Địa Trung Hải . Ảnh Getty 6/1/2011

Thành phố Aleppo là điểm cuối cùng của Con Đường Tơ Lụa cổ xưa từ Đông (Hoa Lục) sang Tây .

Con Đường Tơ Lụa Cổ Xưa tại thành phố Tyre của Lebanon . Ảnh Corbis 3/5/2017

Những trụ cột nhà xưa tại nơi khảo cổ Al-Mina của thành phố Tyre của Lebanon bên bờ Địa Trung Hải . Nơi đây là điểm cuối của Con ĐƯờnng Tơ Lụa cổ xưa .


Những người buôn bán xưa họ đưa hàng xuống tàu thuyền để mang về hướng Tây như ở các bến cảng của Pháp (Marseille ... ) , Tây Ban Nha , Ý ... và những hàng từ phương Tây lại được mang về trên Con Đường Tơ Lụa cổ xưa dài đến 4000 dặm để về điểm cuối Trường An (Tây An) của Hoa Lục . Ảnh Corbis 3/5/2017


(mithott sưu tầm và lược dịch)